Na tej podstronie dowiesz się wielu ciekawych informacji o pułapkach feromonowych.

Czym jest pułapka feromonowa ?

Jest to proste urządzenie stosowane przez leśników do odłowu szkodliwych owadów zagrażających zdrowiu drzew. Zasady działania pułapek feromonowych są bardzo różne i odwołują się specyfiki odławianego gatunku. Cechą wspólną jest feromon, czyli specjalna substancja zapachowa zwabiająca owada w pobliże pułapki. W leśnictwie wykorzystujemy feromony płciowe (naśladują zapach partnera), lub agregacyjne (informujące o bazie żerowej). Na zdjęciu obok pułapka feromonowa motyle, leśnicy odławiają w takie pułapki brudnicę mniszkę.

Informacja lub zwalczanie

Wbrew obiegowej opinii pułapki feromonowe rzadko kiedy służą do efektywnego zwalczania szkodników w lesie. Uwzględniając wielkość chronionych drzewostanów i biomasę owadów potrzebowalibyśmy niewyobrażalną ilość pułapek i feromonów.

W praktyce pułapki służą do uzyskania informacji, np. o występowaniu szkodnika, o rozpoczęciu lotu godowego lub jego kulminacji. Tak jest w przypadku bardzo istotnego szkodnika sosny – brudnicy mniszki. Ilość odławianych owadów informuje nas o kulminacji lotu godowego a nie o zagęszczeniu populacji.

^{Ten niepozorny motyl to brudnica mniszka, potencjalnie niezwykle groźny szkodnik drzewostanów sosnowych z tendencją do masowego występowania (gradacji).}

Zwalczanie szkodników może być skuteczne w przypadku lokalnych zagrożeń. Dwa hektary uprawy sosnowej można uratować przed szeliniakiem wykładając kilkadziesiąt pułapek.

Podobnie sukcesy można odnosić odławiając chrząszcze korników, pod warunkiem, że kornik atakuje drzewostany na ograniczonej powierzchni, a warunki środowiskowe sprzyjają atakowanym drzewom i nie zmniejszają ich naturalnej odporności.

W sprzyjających warunkach pułapki feromonowe mogą okazać się skuteczną bronią przeciwko szkodnikom wtórnym (na zdjęciu grupa pułapek z feromonem wabiącym korniki).

Pierwszy feromon na świecie

Pierwszy feromon do celów biologicznej ochrony lasu opracowali na początku ubiegłego wieku amerykanie. Próby prowadzono z feromonem wabiącym motyle brudnicy nieparki, bliskiego krewniaka wspomnianej już brudnicy mniszki.

Nie tylko feromony

Pomysł pułapki feromonowej jest niezwykle kuszący ze względu na niezwykle selektywne działanie (odławiamy tylko jeden gatunek owada) i uśmieracmy gobez użycia środków chemicznych. Podobnie działają pułapki klasyczne. Przykładem może być pułapka klasyczna na szeliniaka, która jest zwykłym wałkiem ze świeżo ściętej sosny, na którym systematycznie nacina się pas łyka. Wydzielająca się żywica a konkretnie zawarta w niej terpentyna wabi szkodniki które zbiera się z powierzchni wałka.

Pułapki lepowe

Z kolei pułapki lepowe nie zawierają ani naturalnego, ani sztucznego czynnika wabiącego. Wykorzystuje się wiedzę o biologii owada, który po przezimowaniu w glebie lub w ściółce wchodzi po pniu drzewa w korony, lub tak jak przypłaszczek granatek uwielbia biegać po nagrzanych w promieniach słońca pniach. Pułapka to nic innego jak pas kleju naniesiony na pień do którego przylepiają się i giną szkodniki. Współcześnie coraz częściej stosuje się arkusze czarnej foli pokrytej klejem, które owija się wokół pni chronionych drzew.

^{Pas czarnej foli pokrytej lepkim klejem jest niezwykle skutecznym sposobem na wyłapywanie chrząszczy przypłaszczka granatka.}

Pamiętaj !

Pułapka feromonowa, klasyczna lub lepowa to narzędzie leśnika w walce ze szkodliwymi owadami. Jeśli napotkasz ją w czasie wędrówki po lesie możesz ją obejrzeć, jest bezpieczna dla ludzi. Pod żadnym pozorem nie niszcz jej, pułapka ratuje las.