Na tej podstronie dowiesz się wielu ciekawych informacji o roli martwego drewna w ekosystemach leśnych.

Co nazywamy martwym drewnem?

Są to obumarłe drzewa i ich części. W praktyce dużą część drewna martwego stanowią pozostawione po eksploatacji surowca drzewnego, niepozyskiwane części ściętych drzew (karpy, konary i gałęzie). Istotną rolę odgrywa również martwe drewno będące częścią żyjących drzew (obumarłe konary, martwice boczne będące następstwem wcześniejszych uszkodzeń). Martwe drewno to także całe obumarłe drzewa, stojące (posusz) i leżące, powalone siłami natury (wiatrowały, złomy). Wspólną cechą wyróżniającą martwe drewno, jest założenie jego pozostawienia w lesie na zawsze, czyli do naturalnego rozpadu.

^{Przykład martwego drewna, od lat ulegającego powolnemu rozpadowi.}

Po co pozostawiamy martwe drewno w lesie?

Rola martwego drewna jest trudna do przecenienia. Jest ono źródłem zarówno materii organicznej jak i uwięzionej w niej energii. Jest domem dla wielu gatunków organizmów, poczynając od bakterii, poprzez grzyby, rośliny, owady i inne drobne bezkręgowce, na ptakach i ssakach kończąc. Dla jednych są źródłem pokarmy, dla innych środowiskiem do wzrostu, dla jeszcze innych miejscem schronienia czy rozrodu. Martwe drewno to prawdziwa oaza bioróżnorodności, często warunkuje występowanie wielu rzadkich i chronionych gatunków.

^{Bez pozostawiania martwego drewna wiele rzadkich gatunków straci możliwość rozrodu. Na zdjęciu samiec rohatyńca nosorożca.}

^{Pień powalonego przed laty dęba stał się doskonałą pożywką do rozwoju całego skupiska mchów.}

^{Martwy pień bukowy stał się domem między innymi grzybów, w tym hub wytwarzających okazałe owocniki.}

Ale u Pana bałagan Panie Leśniczy !

Przez wieki ukształtowała się postrzeganie obecności martwego drewna w lesie jako przejaw niegospodarności i brak dbałości o stan zdrowotny lasu. Wszak każdy kawałek drewna zamiast rozpaść się w lesie można wykorzystać, chociażby jako źródło tak potrzebnej nam wszystkim energii. Zamierające drzewa w bardzo wielu przypadkach rzeczywiście mogą stać się śmiertelnym zagrożeniem dla drzew rosnących w pobliżu będąc rozmnożą szkodnika. Nowoczesna gospodarka leśna dostrzega rolę martwego drewna, dbając by wystarczyło go dla wszystkich grup organizmów żywych. Powoduje to jednak konflikt z osobami nie rozumiejącymi dlaczego leśnicy pozostawiają w lesie część martwych drzewa. Stąd często zarzuty marnotrawstwa cennego surowca – ale czy sprawiedliwe.

Martwe drewno może być groźnym !

Dbałość o bioróżnorodność ekosystemów leśnych ma także mroczne oblicze. Pozostawione w lesie martwe stojące drzewo może stać się zagrożeniem dla osób w nim przebywających. Zmurszałe konary, a z czasem całe fragmenty pnia odłamują się i spadają na ziemię. Uderzenie takiego ciężaru może dla człowieka okazać się śmiertelnym. Dlatego unikaj zbliżania się do martwych drzew, a fatalnym wręcz pomysłem są zabawy polegające na obalaniu wypróchniałych pni, lub wspinanie się na martwe drzewa.

^{Martwe drewno, pełniące tak ważną rolę w ekosystemie może stwarzać realne zagrożenie dla osób przebywających w lesie.}

Martwe drewno w ogrodzie ?

Własną oazę bioróżnorodności możemy stworzyć również we własnym ogrodzie. Wystarczy w zacienionym wilgotnym miejscu złożyć drewno z martwych konarów (można na ten cel przeznaczyć część drewna zakupionego do celów opałowych) lub gałęzi z cięć pielęgnacyjnych w ogrodzie lub sadzie. Niewielka sterta martwego drewna z pewnością stanie się domem dla wielu ciekawych organizmów.

^{Stos martwego drewna w ogrodzie sprawi, że być może zamieszka w nim jeż.}