Asset Publisher Asset Publisher

hodowla lasu

 

Sadzonki drzew hoduje się w szkółce leśnej „Podlas" (fot. L. Szawala)

 

Człowiek od zarania swojego istnienia był i nadal jest związany z otaczającą go przyrodą. W swojej działalności i rozwoju uzależniony był od jego bogactwa i różnorodności. Istotną rolę w rozwoju ludzkiej cywilizacji odgrywały lasy. Można stwierdzić, że przez tysiące lat las był prawdziwym domem człowieka. To właśnie tam człowiek znajdował pokarm, bezpieczeństwo przed wrogiem, dobre warunki do swojego rozwoju. Wraz z upływem czasu człowiek nauczył się uprawiać rośliny, udomowił wiele zwierząt i ta bezpośrednia zależność od lasu uległa znacznemu zmniejszeniu. Mimo to las był i pozostał ważnym elementem w rozwoju gospodarczym.
Stopniowy wzrost gospodarczy i zwiększanie się liczby ludności wzmaga presję społeczną na lasy i środowiska przyrodnicze, a jednocześnie rodzi coraz większe oczekiwania społeczne wobec lasów i leśnictwa. Społeczeństwo domaga się jednocześnie ochrony naturalnych walorów lasów i coraz większych ilości drewna.
Podstawowym zadaniem hodowli lasu jest zachowanie i wzbogacanie lasów istniejących (odnawianie) oraz tworzenie nowych (zalesianie), z respektowaniem warunków przyrodniczych i procesów naturalnych. Hodowla lasu obejmuje zbiór i przechowywanie nasion drzew, produkcję sadzonek na szkółkach, zakładanie oraz pielęgnację i ochronę upraw leśnych oraz drzewostanów.
Hodowla lasu korzysta z dorobku nauk przyrodniczych, m.in. klimatologii, gleboznawstwa, botaniki czy fizjologii roślin. W pracach hodowlanych leśnicy dążą do dostosowania składu gatunkowego lasu do siedliska. Dzięki temu las jest bardziej odporny na zagrożenia.
Po wycięciu fragmentu lasu obowiązkiem leśnika jest przywrócić las na to miejsce.  Inicjowanie i kształtowanie młodego pokolenia lasu na gruntach leśnych nazywa się odnowieniem. Ze względu na stopień wykorzystania sił przyrody, a także wkładu pracy ludzkiej wyróżnia się odnowienie sztuczne i naturalne.

Las w trakcie przebudowy (fot. L. Olczyk)

Odnowienie sztuczne to sadzenie lub siew lasu, zawsze przy udziale człowieka, w miejscu usuniętego drzewostanu w wyniku wycinki i pozyskania drewna. Występuje ono również w miejscu lasu zniszczonego przez klęskę żywiołową – wichury, pożar. Jeżeli las sadzony jest na gruntach nieleśnych np. dotychczas użytkowanych rolniczo, to takie działanie nazywa się zalesieniem.
Naturalne odnowienie lasu to odnowienie lasu powstające w miejscu dotychczasowego, usuniętego lasu, wykorzystujące głównie siły natury. Przebiega samorzutnie, samosiewem lub z odnowienia odroślowego, zwykle bez lub tylko z niewielkim udziałem człowieka. Działalność człowieka w tym procesie ograniczać się może do przygotowania gleby pod obsiew nasion, w przypadku odrośli człowiek stara się wyprowadzić jeden, główny pęd (prowadnik) stopniowo usuwając konkurentów.
Las, jeśli nie powstał w sposób naturalny, jest sadzony przez leśników. Sadzonki hoduje się w szkółce leśnej. Nasiona tam wysiane zbierane są w najlepszych, wyselekcjonowanych drzewostanach, dzięki czemu siewki są wysokiej jakości, charakteryzują się szybszym wzrostem, odpornością na szkodniki i warunki środowiska. Każdy materiał nasienny wysiany w szkółce ma udokumentowane pochodzenie. Wyhodowane w szkółce sadzonki służą do odnowienia planowanych wyrębów oraz zalesiania gruntów porolnych.  Nasze sadzonki rosną nie tylko na terenie Nadleśnictwa Prószków, ale również w innych jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych jak i w lasach prywatnych, tworząc naturalne piękno naszego krajobrazu.
Szkółka leśna „Podlas" znajduje się w Leśnictwie Przysiecz. Jest podzielona na 3 kwatery, w których znajdują się jednoroczne siewki i wielolatki. Dzięki sadzonkom ze szkółki istnieje ciągłość produkcji leśnej, zakładane uprawy leśne są wielogatunkowe, najwyższej jakości i dostosowane do lokalnych warunków siedliskowych.
Oprócz zapewnienia materiału sadzeniowego na potrzeby odnowienia lasu i zalesień, co jest zasadą zrównoważonej trwałości lasu, nasza szkółka leśna pełni jeszcze jedną bardzo ważną rolę – edukacji leśnej społeczeństwa. Można tutaj obserwować proces produkcji szkółkarskiej, dowiedzieć się jak wykonywane są siewy, co to jest szkółkowanie, jak wyglądają zabiegi ochronne, nawadnianie drzewek i ich pielęgnacja. Miejsce to jest również świetną bazą dydaktyczną, ze względu na swe bogactwo gatunkowe drzew leśnych, co sprzyja łatwej  i przyjemnej nauce ich rozpoznawania.
Na szkółce leśnej z łatwością dostrzega się specyfikę pracy leśnika, która często jest zależna od kaprysów pogody, a fakt ten uzmysławia jak wiele pracy i wysiłku należy włożyć w odnowienie lasu.
Nadleśnictwo Prószków prowadzi gospodarkę leśną w oparciu o Plan Urządzenia Lasu sporządzony na okres od 1 stycznia 2015 r. do 31 grudnia 2024 r. i zatwierdzony przez Ministra Środowiska.

Zadania gospodarcze na lata 2015-2024:  

I. Pielęgnowanie lasu na powierzchni nie mniejszej niż:

a) pielęgnowanie zainwentaryzowanych upraw – 1047,77 ha,

b) pielęgnowanie zainwentaryzowanych młodników – 1398,18 ha.

II. Zadania dotyczące zalesień i odnowień:

a) zalesienia gruntów przeznaczonych do zalesienia – 0,00 ha,

b) odnowienie halizn, płazowin i zrębów – 105,49 ha,

c) orientacyjna powierzchnia odnowień drzewostanów przewidzianych do użytkowania rębnego – 1718,80 ha, w tym zrębami zupełnymi 383,29 ha,

d) orientacyjna powierzchnia podsadzeń i dolesień  – 3,12 ha,

e) orientacyjna powierzchnia poprawek i uzupełnień – 5,63 ha,

f) orientacyjna powierzchnia wprowadzania podszytów – 0,00 ha,

g) orientacyjna powierzchnia melioracji – 1730,59 ha, w tym wodnych – 0,00 ha,

Monitoring zmian dotyczących pozyskania drewna, wybranych zadań z hodowli lasu: odnowień, zalesień, zabiegów pielęgnacyjnych i oceny upraw.


Asset Publisher Asset Publisher

Back

Choinka dla życia: podaruj krew, odbierz świąteczne drzewko

Choinka dla życia: podaruj krew, odbierz świąteczne drzewko

Święta Bożego Narodzenia to szczególny czas miłości, bliskości oraz wzajemnego obdarowywania. W tym wyjątkowym okresie zastanawiamy się także jaką choinkę wybrać. Honorowi Dawcy Krwi mogą otrzymać świąteczne drzewko w podziękowaniu za ofiarowaną krew. Już czwarty raz Lasy Państwowe przygotowały akcję promującą ideę honorowego krwiodawstwa. Wszystkim, którzy 18 grudnia 2024 r. oddadzą krew w jednym z Regionalnych Centrów Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa, leśnicy podziękują, wręczając świąteczne, „żywe” drzewko.

W poprzednich edycjach akcji, każdego roku leśnicy przekazali ok. 5 tysięcy świątecznych drzewek honorowym dawcom krwi. Podobnie jak w ubiegłych latach, akcja odbędzie się w wielu punktach w całej Polsce: w siedzibach wszystkich regionalnych centrów krwiodawstwa i krwiolecznictwa oraz w innych lokalizacjach. Szczegółowe informacje i mapa, gdzie można oddać krew w ramach akcji, dostępne są na stronie:

www.choinkadlazycia.pl

- Święta Bożego Narodzenia to wyjątkowy czas, na który wielu z nas czeka przez cały rok. To dni pełne rodzinnej atmosfery, które chcemy spędzić wśród bliskich, ciesząc się sobą i oddając świątecznym tradycjom, wśród których choinka zajmuje szczególne miejsce. Święta to też czas refleksji i dzielenia się swoimi przemyśleniami. Zanim jednak podzielimy się opłatkiem, możemy również podzielić się krwią - stanowiącą najcenniejszy dar, jaki człowiek może podarować drugiemu człowiekowi. Dar, który może uratować komuś życie. Dla nas, leśników, niesienie wsparcia wszystkim tym, którzy jej potrzebują stanowi element misji, która przyświeca każdemu z nas w codziennej pracy - podsumował Witold Koss, dyrektor generalny Lasów Państwowych.

Krew jest wyjątkowym darem, którego nie można sztucznie wyprodukować. Jest potrzebna każdego dnia, nie tylko w sytuacjach zagrożenia życia, ale też w leczeniu niedokrwistości towarzyszącej wielu chorobom. Krew jest lekiem, którego nie da się zastąpić żadną inną substancją – dlatego tak ważne jest, by zdrowe, pełnoletnie osoby dołączały do grona honorowych dawców krwi i niosły bezinteresowną pomoc pacjentom wymagającym leczenia krwią lub jej składnikami.

- Cieszę się, że kolejny raz społeczność leśników otacza wdzięcznością wyjątkową grupę społeczną - honorowych dawców krwi. Podziękowania za ofiarowaną honorowo krew w postaci żywego drzewka z pewnością umilą krwiodawcom ten szczególny bożonarodzeniowy czas spędzany w gronie najbliższych. Zaangażowanie Lasów Państwowych w promowanie honorowego krwiodawstwa jest przykładem wysokiej odpowiedzialności społecznej, czynienia dobra i współpracy w ramach ratowania zdrowia i życia drugiego człowieka. Wierzę, że świąteczna akcja Choinka dla życia przyczyni się do pozyskania nowych honorowych dawców krwi oraz samej krwi, tak bardzo potrzebnej do niesienia pomocy pacjentom - powiedział Sebastian Twaróg, p.o. dyrektor Narodowego Centrum Krwi.

***

Jakie warunki trzeba spełnić, by móc oddać krew i jej składniki

  • wiek pomiędzy 18. a 65. rokiem życia,
  • waga co najmniej 50 kilogramów,
  • w ciągu ostatnich 4 miesięcy nie wykonano akupunktury, tatuażu, przekłucia uszu lub innych części ciała, zabiegów operacyjnych, endoskopowych i innych diagnostycznych badań (np. gastroskopii, panendoskopii, artroskopii, laparoskopii) oraz nie poddano się leczeniu krwią lub jej składnikami.

W dniu oddania krwi

  • trzeba być wyspanym i wypoczętym,
  • trzeba być zdrowym, nie mieć oznak przeziębienia i nie przyjmować żadnych leków (nie dotyczy to antykoncepcji),
  • należy zjeść lekkostrawny, niskotłuszczowy posiłek,
  • wypić ok. 2 l płynów, np. woda, soki (w ciągu 24 godzin przed pobraniem),
  • ograniczyć palenie papierosów i nie pić alkoholu, również w dniu poprzedzającym oddanie krwi,
  • mieć przy sobie dokument ze zdjęciem stwierdzający tożsamość, najlepiej dowód osobisty.

Czego możemy się spodziewać

Samo pobranie 450 ml krwi pełnej (tyle pobiera się jednorazowo) trwa ok. 10 minut. Jednak zanim oddamy krew czeka nas wypełnienie ankiety kwalifikującej do honorowego oddania krwi, rejestracja oraz badanie i wywiad lekarski.

Więcej informacji jest dostępnych na stronach internetowych: Narodowego Centrum Krwi, Centrów Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa, ogólnopolskiej kampanii społecznej „Twoja krew, moje życie”.

***

Skąd się biorą choinki?

Bożonarodzeniowe drzewka, dostępne u leśników, pochodzą ze specjalnych plantacji choinkowych. Lasy Państwowe nie pozyskują choinek na uprawach leśnych albo w podszytach, czyli niższych piętrach lasu. Plantacje choinkowe zakłada się tam, gdzie „tradycyjny” las nie może rosnąć, np. pod liniami energetycznymi. Wiele nadleśnictw, w ramach akcji „Choinkobranie” umożliwia zainteresowanym wybór drzewka bezpośrednio w terenie, gdzie można je sobie samemu wybrać i wyciąć. Dzięki temu, że choinki są pozyskiwane „na bieżąco”, ograniczana jest do minimum liczba niewykorzystanych drzewek. W bieżącym roku, w akcję włączyły się m.in. niektóre nadleśnictwa z terenu RDLP we Wrocławiu oraz inicjator akcji - Nadleśnictwo Gdańsk.

Święta, święta i po świętach, a co z choinką?

Gałązki choinkowe mogą przydać się w ogrodzie. W całości, jako osłona przed przymrozkami, albo rozdrobnione - w formie zrębków, stanowiąc naturalny nawóz dla roślin preferujących kwaśny odczyn gleby (np. borówki amerykańskiej, azalii, różaneczników, itp.). Zastosowań tych jest naprawdę wiele i ewaluowały one na przestrzeni lat. Dawniej wierzchołek świerkowej choinki był wykorzystywany w kuchni i robiono z niego tzw. firletkę, czyli mątewkę przydatną podczas gotowania np. zup czy sosów. Warto też poeksperymentować i pozwolić sobie na „degustację choinki” w określonych formach.

- Tu chciałabym uwrażliwić, że chodzi o takie drzewko bożonarodzeniowe, które wzrastało z dala od szeroko pojętej chemii (tzn. bez nawożenia oraz rosnące w otoczeniu zieleni - czyli w lesie). Fanom naturalnych aromatów mogą posmakować małe pączki, rosnące na gałązkach świerka. Konsystencja ich jest podobna do gumy do żucia, a smak lekko kwaskowy. Zawierają one ponadto sporo witaminy C. Natomiast gałązki można wykorzystać na kilka sposobów, np. jako dodatek do herbaty. Z suszonym jabłkiem, plasterkiem pomarańczy i miodem taki wywar z pewnością będzie wyjątkowo smakować. Napój pozytywnie może wpłynąć na naszą odporność, zwłaszcza gdy borykamy się z przeziębieniami. Wywar z gałązek świerkowych może też działać kojąco w trakcie kąpieli. W kosmetyce dość często spotyka się produkty, w których składzie znajdziemy komponenty pochodzące z drzew iglastych (np. maść sosnowa, sole i olejki do kąpieli). Nie sposób wymienić wszystkich zastosowań „poświątecznej” choinki, a jeśli już chcemy coś z niej „przyrządzić” to pamiętajmy, że drzewko musi pochodzić z pewnego źródła. Naturalnie wyhodowane drzewko z lasu można wykorzystać naprawdę na wiele sposobów - wyjaśnia Ewelina Fabiańczyk z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Zielonej Górze (RDLP).

Jeśli zaś nie chcemy eksperymentować z choinką po świętach, pozostanie nam tradycyjna forma utylizacji. Firmy zajmujące się odbiorem odpadów mają zazwyczaj wyznaczone dni, kiedy odbierają choinki - wystarczy wówczas takie drzewko zostawić przy koszu na odpady. Możemy także oddać drzewko w Punkcie Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych jako odpad biodegradowalny.